قهوه بدون کافئین، قهوهای است که بیش از ۹۷ درصد کافئین آن از دانههای قهوه حذف شده است. این فرآیند با استفاده از روشهای شیمیایی یا آب انجام میشود تا تاثیر محرک کافئین کاهش یافته و برای افرادی که به کافئین حساسیت دارند یا میخواهند مصرف کافئین خود را محدود کنند، مناسب باشد. با اینکه کافئین حذف میشود، ترکیبات طعمی و آنتیاکسیدانهای موجود در قهوه حفظ میشوند، بنابراین قهوه بدون کافئین همچنان طعم و عطر قهوه معمولی را دارد ولی بدون اثرات تحریککننده کافئین است.
قهوه دیکاف چیه؟
قهوه دیکاف همان قهوه بدون کافئین است که در آن بیش از ۹۷ درصد کافئین دانههای قهوه حذف شده تا طعم قهوه حفظ شود ولی اثر محرک کافئین کاهش یابد.
معنى decaf؟
کلمهی Decaf مخفف کلمه ی Decaffeinated است.
معنی آن به فارسی «بدون کافئین» یا «کافئینزداییشده» است و به محصولاتی (مانند قهوه یا چای) اطلاق میشود که طی یک فرآیند شیمیایی یا فیزیکی، بخش اعظم کافئین موجود در آنها (معمولاً حداقل ۹۷٪) حذف شده است.
مضرات قهوه بدون کافئین را بدانید: قبل از اینکه دیر شود!
| مضرات | توضیحات |
|---|---|
| استفاده از حلالهای شیمیایی | در برخی روشهای فرآوری از متیلن کلراید یا اتیل استات استفاده میشود که در مصرف طولانیمدت نگرانیهایی ایجاد میکند. |
| کاهش آنتیاکسیدانها | نسبت به قهوه معمولی، مقدار آنتیاکسیدان و ترکیبات مفید کمتری دارد. |
| تحریک دستگاه گوارش | ممکن است باعث سوزش معده، نفخ یا افزایش اسیدیته شود. |
| کاهش اثرات محرک | به دلیل نبود کافئین، انرژیزایی و افزایش هوشیاری کمتر است. |
| کاهش ارزش تغذیهای | برخی ترکیبات مانند پلیفنولها در فرآیند دیکاف کاهش پیدا میکنند. |
1. استفاده از روشهای شیمیایی در فرآوری
برای حذف کافئین از دانههای قهوه، اغلب از حلالهای شیمیایی مانند متیلن کلراید یا اتیل استات استفاده میشود. هرچند این مواد پس از فرآوری به میزان بسیار کمی باقی میمانند، اما مصرف طولانیمدت قهوه دیکاف با این روشها ممکن است نگرانیهایی در مورد سلامت ایجاد کند. برخی افراد نسبت به این مواد حساسیت دارند و استفاده مکرر میتواند باعث واکنشهای نامطلوب شود.
2. کاهش میزان آنتیاکسیدانها و ترکیبات مفید
فرآیند حذف کافئین معمولاً با کاهش آنتیاکسیدانها و سایر ترکیبات زیستفعال قهوه همراه است. این موضوع باعث میشود که قهوه بدون کافئین نسبت به قهوه معمولی کمتر خاصیت ضدالتهابی و محافظتی داشته باشد. بنابراین، اثرات مفید قهوه بر پیشگیری از بیماریهای مزمن ممکن است کمی کاهش یابد.
3. احتمال تحریک دستگاه گوارش
اگرچه قهوه دیکاف فاقد کافئین محرک است، اما برخی ترکیبات دیگر موجود در آن میتوانند باعث تحریک معده و دستگاه گوارش شوند. مصرف زیاد قهوه بدون کافئین در برخی افراد ممکن است علائمی مثل سوزش معده، نفخ یا اسیدیته را تشدید کند و برای افرادی که مشکلات گوارشی دارند مناسب نباشد.
Scientific Quote:
“A 2005 study discovered that participants who drank three to six cups of decaf coffee a day experienced an increase in LDL or ‘bad’ cholesterol. Interestingly, this effect was not observed in the group who drank regular caffeinated coffee.”
ترجمه: یک مطالعه در سال ۲۰۰۵ دریافت که افرادی که روزانه سه تا شش فنجان قهوه بدون کافئین مصرف میکردند، سطح کلسترول بد در آنها افزایش یافت. جالب آنکه این اثر در افرادی که قهوه کافئیندار مصرف میکردند مشاهده نشد.
4. کاهش اثرات محرک و انرژیزا
کافئین ماده اصلی محرک در قهوه است که باعث افزایش هوشیاری و تمرکز میشود. قهوه دیکاف به دلیل حذف کافئین، این اثرات انرژیزا را ندارد و مصرف آن نمیتواند جایگزین خوبی برای کسانی باشد که به دنبال افزایش انرژی و رفع خوابآلودگی هستند. در نتیجه، این نوع قهوه برای برخی افراد کمتر جذاب است.
5. کاهش ارزش تغذیهای نسبت به قهوه معمولی
به دلیل فرآوریهای متعدد و حذف کافئین، قهوه بدون کافئین ممکن است ارزش تغذیهای و ترکیبات مفیدش نسبت به قهوه معمولی کمتر باشد. از جمله ترکیباتی مانند پلیفنولها و اسید کلروژنیک که به سلامت قلب و کاهش التهاب کمک میکنند، در برخی نمونههای قهوه دیکاف کاهش مییابند.
فواید قهوه بدون کافئین
| فواید | توضیحات |
|---|---|
| مناسب برای افراد حساس به کافئین | افرادی که با کافئین دچار بیخوابی، تپش قلب یا اضطراب میشوند میتوانند بدون نگرانی آن را مصرف کنند. |
| کمک به خواب بهتر | نبود کافئین باعث میشود مصرف آن در ساعات پایانی روز کیفیت خواب را کاهش ندهد. |
| کاهش خطر برخی بیماریها | مانند دیابت نوع ۲، برخی بیماریهای قلبی و مشکلات کبدی به دلیل وجود آنتیاکسیدانها. |
| حفظ طعم قهوه | طعم و عطر مشابه قهوه معمولی دارد، ولی بدون اثرات محرک کافئین. |
| مناسب برای مصرف مکرر | امکان نوشیدن چند فنجان در روز بدون نگرانی از مصرف زیاد کافئین. |
1. کاهش اثرات نامطلوب بر قلب و فشار خون
کافئین میتواند باعث افزایش موقت ضربان قلب و فشار خون شود، که برای برخی افراد با مشکلات قلبی یا فشار خون بالا مضر است. قهوه بدون کافئین این اثرات محرک را ندارد و بنابراین گزینهای امنتر برای این دسته از افراد محسوب میشود.
2. کاهش اضطراب و مشکلات خواب
کافئین محرکی است که میتواند موجب افزایش اضطراب و بیخوابی شود. قهوه دیکاف با حذف این ماده، به کسانی که به اختلالات خواب یا اضطراب مبتلا هستند این امکان را میدهد که بدون نگرانی از تأثیرات کافئین، از طعم و عطر قهوه لذت ببرند.
3. حفظ نسبی آنتیاکسیدانها و ترکیبات مفید
اگرچه مقدار کافئین حذف میشود، ولی بسیاری از آنتیاکسیدانها و ترکیبات ضدالتهابی قهوه در فرآیند دیکاف باقی میمانند. این ترکیبات به کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب کمک میکنند و میتوانند اثرات محافظتی قهوه را به طور نسبی حفظ کنند.
4. مناسب برای زنان باردار و حساس به کافئین
مصرف زیاد کافئین در بارداری توصیه نمیشود زیرا ممکن است خطراتی برای جنین ایجاد کند. قهوه بدون کافئین انتخابی امنتر برای زنان باردار و کسانی است که به هر دلیل باید مصرف کافئین خود را محدود کنند.
5. کاهش ریسک برخی بیماریها با مصرف معتدل
مطالعات نشان دادهاند که مصرف معتدل قهوه دیکاف میتواند به کاهش خطر ابتلا به بیماریهای متابولیک مانند دیابت نوع ۲، بیماریهای کبدی و حتی برخی انواع سرطانها کمک کند. این اثرات شبیه به قهوه معمولی است اما بدون عوارض کافئین.
Scientific Quote:
“Many of coffee’s health benefits are still found in decaffeinated coffee… In a 2014 meta-analysis of 28 different studies, researchers found that both decaf and regular coffee drinkers had a reduced risk of developing Type 2 diabetes. The more coffee a person reported drinking in a day, the lower their risk for developing the disease.”
ترجمه: بسیاری از فواید سلامتی قهوه در قهوه بدون کافئین نیز وجود دارد. در یک متاتحلیل در سال ۲۰۱۴ از ۲۸ مطالعه مختلف، پژوهشگران دریافتند که نوشندگان قهوه – چه بدون کافئین و چه معمولی – کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را تجربه کردند؛ هرچه میزان مصرف قهوه در روز بیشتر بود، احتمال ابتلا کمتر میشد.
انواع قهوه بدون کافئین
انواع قهوه بدون کافئین در بازار موجود است که بر اساس نوع دانه، درجه رست و مهمتر از همه، روش دکافئین کردن، متفاوت هستند. شما میتوانید قهوه دکاف را در اشکال مختلف بیابید:
- دانههای کامل (Whole Bean): برای کسانی که ترجیح میدهند قهوه را تازه آسیاب کنند.
- آسیاب شده (Ground): مناسب برای استفاده در انواع دستگاههای قهوهساز.
- فوری (Instant Decaf): برای راحتی و سرعت در تهیه.
روشهای دکافئین کردن قهوه چگونه هستند؟
روشهای دکافئین کردن قهوه فرآیندهای پیچیدهای هستند که هدفشان جداسازی مولکولهای کافئین از دانه قهوه سبز است. چهار روش اصلی وجود دارد که در صنعت استفاده میشوند:
- روش حلالهای آلی (Organic Solvent Methods): این روشها شامل استفاده از حلالهایی مانند اتیل استات (Ethyl Acetate) یا دیکلرومتان (Dichloromethane) است. دانههای قهوه با بخار آب یا آب خیسانده میشوند و سپس در معرض حلال قرار میگیرند. این حلال کافئین را جذب کرده و سپس از دانهها جدا میشود. دانهها سپس شسته و خشک میشوند.
- روش آب سوئیسی (Swiss Water Process): این روش بدون استفاده از حلالهای شیمیایی و کاملاً طبیعی است. در این فرآیند، دانههای قهوه در آب داغ خیسانده میشوند تا کافئین و ترکیبات طعمی محلول در آب، از دانهها خارج شوند. سپس این آب از فیلترهای کربن فعال عبور داده میشود که فقط مولکولهای کافئین را به دام میاندازند و ترکیبات طعمی را اجازه میدهند تا عبور کنند. سپس این آب غنی از طعم به دانههای جدید اضافه میشود تا طعم به آنها بازگردد.
- روش دیاکسید کربن (CO2 Method): این روش از دیاکسید کربن تحت فشار بالا (در حالت فوق بحرانی) استفاده میکند که به عنوان یک حلال طبیعی عمل میکند. دیاکسید کربن با دانههای قهوه تماس پیدا کرده و مولکولهای کافئین را به خود جذب میکند. این روش نیز به عنوان یک روش “طبیعیتر” و ایمن شناخته میشود و در مقیاس بزرگ صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
- روش تریگلیسرید (Triglyceride Method): این روش کمتر رایج است و شامل جوشاندن دانههای قهوه در آب و سپس افزودن روغنهای گیاهی حاوی تریگلیسرید است. تریگلیسریدها کافئین را جذب میکنند و سپس از دانهها جدا میشوند.
تفاوت قهوه بدون کافئین با قهوه معمولی
قهوه بدون کافئین و قهوه معمولی از نظر طعم شباهت زیادی دارند، اما میزان کافئین، اثرات محرک و حتی برخی ترکیبات مفید آنها متفاوت است. آشنایی با این تفاوتها به شما کمک میکند انتخاب مناسبتری داشته باشید.
| ویژگی | قهوه بدون کافئین | قهوه معمولی |
|---|---|---|
| میزان کافئین | بسیار کم (حدود ۲ تا ۵ میلیگرم در هر فنجان) | بالا (۸۰ تا ۱۲۰ میلیگرم در هر فنجان) |
| اثر بر هوشیاری | کم یا بدون اثر محرک | افزایش قابلتوجه هوشیاری و تمرکز |
| تأثیر بر خواب | معمولاً اختلالی ایجاد نمیکند | ممکن است باعث بیخوابی شود |
| ترکیبات آنتیاکسیدان | کمتر از قهوه معمولی | بیشتر و غنیتر |
| طعم و عطر | شبیه قهوه معمولی اما کمی ملایمتر | طعم و عطر قویتر |
| مناسب برای | افراد حساس به کافئین، بارداران، کسانی با مشکلات قلبی یا اضطراب | افرادی که به دنبال انرژیزایی و افزایش تمرکز هستند |
منابع:
https://www.healthline.com/nutrition/decaf-coffee-good-or-bad
